ورزش باستانی درماه مبارک رمضان
ورزش پهلوانی و زورخانه ای از جمله ورزش هایی است که در ماه مبارک رمضان رونق بیشتری می گیرد.
ورزش باستانی (پهلوانی و زورخانه ای ) مجموعه ای از اخلاقیات و علم زیبایی شناسی است که مردم را از طبقات مختلف اجتماعی به گود زورخانه دعوت می کند و در جمعی نزدیک و صمیمی به حرکت و جنبش جهت جسم و بیان ذکرهایی همچون یا علی ، یا حسین و صلوات و .... (جهت روح و اخلاق ) وا می دارد . ورزش و سنت پهلوانی ثمره پیوند ورزش و اخلاق است و علاوه بر تأمین تندرستی و نیرومندی صفات نیک و برجسته ای همچون جوانمردی و شجاعت و فروتنی را به ارمغان می آورد .
ورزش پهلوانی و زورخانه ای از جمله ورزش هایی است که در ماه مبارک رمضان رونق بیشتری می گیرد.
پنجشنبه 4 شهریور ماه 89 در زورخانه زاده کفاش کرمان شاهداین تحرک و نشاط در ماه مبارک رمضان بودیم . ورزشکاران نزدیک غروب به زورخانه آمدند و نماز مغرب و عشاء را با حضور مسئولین هیأت پهلوانی و زورخانه ای استان و شهرستان به جماعت در گود زورخانه به جا آوردند ، بعد ازبپا داشتن نماز به اجرای مراسم ورزش باستانی پرداختند.
به نقل از سایت هیات پهلوانی و زورخانه‌ای استان کرمان
واژگان و ترکیب هایی که در ذیل آمده ، خاص گود مقدس زورخانه است. این واژگان و ترکیب ها اگر چه مختص ورزشکاران است ولی بعضی از آنها در خارج از زورخانه نیز در محاورات روزانه عمومی مورد استفاده قرار می گیرد.
کهنه سوار و مرشد: چون در مورد این دو شخصیت ورزشی بنا به ضرورت در گفتار (4) بحث کرده ایم علاقه مندان به همان گفتار مراجعه فرمایند.
پیش کسوت: کسوت در لغت به معنی لباس است و در اصطلاح اهل تصوف به لباس فقر گفته می شود و چون غالب آداب و مراسم و اصطلاحات زورخانه از فتوت و فتوت از تصوف سرچشمه گرفته است این عنوان در زورخانه ها رایج شده است؛
ولی در خارج از زورخانه نیز به کسانی که در امری سابقه و تقدم دارند نیز اطلاق می شود و معمولاً این عنوان در زورخانه خاص
ورزشکاران سابقه دار و کسانی است که زودتر به کسوت جوانمردی و پهلوانی یعنی تنکه و نطع و سایر پوشیدنی هایی که در گفتار (9) ذکر خواهد شد، در آمده اند.
پیش قدم: این عنوان مرادف پیش کسوت است و از اصطلاحات فتیان (جوانمردان) است که اعراب آن را کبیر، شیخ، مقدم، قائد و رأس الحرب می گویند و فارسی زبانان آن را به پیشقدم تعبیر کرده اند.
پیش خیز: این اصطلاح که فعلاً تا حدی متروک است و به ندرت گفته می شود؛ ترکیبی است در برابر پس خیز و این دو طبقه کسانی بوده اند که در گذشته در جلو و عقب اسب رجال و بزرگان حرکت می کرده اند و پیش خیزان مأمور بازکردن راه و از طبقه شاطرها بوده اند که ما , در گفتار (هشتم) در این باره بحث خواهیم کرد ولی در زورخانه ها عنوان پیش خیز مخصوص جوانان نورس و پر حرارت و نوچه های فوق العاده علاقمند به ورزش بوده و این دو اصطلاح در متن جواز تنکه پوشیدن پهلوان میرزابیگ در گفتار (نهم) از این کتاب خواهد آمد.
نوچه: به جوانان ورزشکار کشتی گیری اطلاق می شود که در زورخانه مخصوصی تحت تعلیم قرار می گیرند و شاگرد پهلوان بخصوصی هستند.
نوخاسته: به جوانان و نوچه هایی اطلاق می شود که دایره عمل ورزشی و هنر شیرین کاری خود را وسعت داده و برای ارائه هنر و حریف طلبی در کشتی به زورخانه های دیگر هم می روند.
ساخته: این واژه به کسلنی اطلاق می شود که در اثر کوشش در ورزش اندام برازنده و با تناسب پیدا کرده بطوری که تماشای اندام انها تحسین برانگیز است.
صاحب زنگ و صاحب ضرب: در گود مقدس پهلوانی و صاحب کوتی مورد احترام ورزشکاران است. بهنگام ورود این گروه بسته به مقامشان : مرشد به ضرب یا به زنگ و اگر پهلوان قدر به ضرب و زنگ هر دو زند و اگر پهلوان از سلاله سادات باشد یا مقام پهلوانی کشوری داشته باشد صلوات هم می فرستند.
پهلوانان صاحب تاج: مقصود از پهلوانانی است که بعد از وصول به مقام پهلوانی از طرف پیشوایان طریقت وپیران دلیل به اجازه استفاده از تاج فقر کلاه نمدی پیشوری سه ترک به آنان داده می شود . شرح کامل این موضوع را در گفتار (نهم) خواهیم گفت.
شکرانه بازوی توانا
بگرفتن دست ناتوان است
گـود مقـدس زورخـانـه
ساختمان زورخانه
زورخانه جایی است که مردان در آن ورزش می کنند و بیشتر در کوچه پس کوچه های شهر ساخته شد است. بام آن به شکل گنبد و کف آن گودتر از کف کوچه است . در آن کوتاه و یک لختی است و هر که به خواهد از آن بگذرد و داخل زورخانه بشود باید خم شود . می گویند در زورخانه را از این رو کوتاه می گیرند که ورزشکاران و کسانی که برای تماشا به آنجا می روند به احترام ورزش و ورزشکاران و آن مکان خم شوند. این در به یک راهروی باریک با سقف کوتاه باز می شود و آن راهرو به «سردم زورخانه» می رود . درمیان زورخانه گودالی هشت پهلو و گاهی شش پهلو به درازی 5 یا 4 متر و پهنای 4 متر و ژرفای 3 چارک تا یک متر کنده شده که «گود» نامیده می شود. در کف گود چند لایه بوته و خاشاک گذاشته و روی آن بوته و خاشاک خاک رس ریخته و هموار کرده اند. بوته و خاشاک را برای نرمی کف گود می ریزند و هر روز روی این کف را پیش از آن که ورزش آغاز شود با آب «گل نم» می زنند تا از آن گرد برنخیزد.
سراسر دیواره گود ساروج اندود شده است و لبه آن به جای هزاره آجری با چوب پوشانده شده است تا اگر ورزشکاران هنگام ورزش به لب گود بخورند تنشان زخمی نشود. در بالا و دور گود غرفه‌هایی ساخته شده که جای نشستن تماشاچیان و گذاشتن جامه ورزشکاران و لنگ بستن تنکه پوشیدن آنان است . یکی دو غرفه از این غرفه‌ها نیز جایگاه افزارهای ورزشی است .
ورزش باستانی نماد پیوند ورزش و اخلاق 
ورزش و اخلاق از دیرباز در فرهنگ ایرانی با هم در پیوند بوده و ورزش زورخانه‌ای برجسته‌ترین نمود این خصیصه‌ی نیکو در نزد ایرانیان است. قدرمسلم این است که ایرانیان از دوران باستان تا بعد از اسلام همیشه مکان‌ها و محل‌هایی برای انجام عملیات ورزش‌های پهلوانی خودداشته اند.
ایرانیان باستان فرزندان خود را قبل از هر کاری به راستی و درستی و آن‌گاه به تیراندازی و اسب‌سواری و شنا تعلیم و تربیت می کردند و همچنین ایرانیان همواره «پهلوانی» را مترادف با ورزش ویژه‌اش «کشتی» میدانند. به نوشته کتاب "پهلوانان" قدیمی‌ترین ورزش ایرانیان ورزش زورخانه‌ای است. اصل ورزش زورخانه‌ای بر جوانمردی است و زورخانه به ورزشکاران افتادگی، پاکی، امانت‌داری، احترام به بزرگان و ریش‌سفیدان و پیشکسوتان می‌آموزد. این شیوه مرامی است که ریشه‌ی تاریخی در ایرانیان باستان دارد. تاریخ معلوم زورخانه با شکل و وضع کنونی آن از قرن هفتم است که برای آمادگی جسمانی و روحی برای جنگ‌ها این ورزش را انجام می دادند و شکل جنگاوری در ابزار و وسایل آن دیده می‌شود. مثلا سپر جنگ جای خود را به سنگ زورخانه، گرز جای خود را به میل، کمان جای خود را به کباده و کشتی پهلوانی کنونی به‌عنوان بارزترین فن ورزش عهده‌دار آماده ساختن جسم و جان سربازان ایران در دوره ی باستان است و طبل وسیله‌ای برای تهییج سربازان در هنگام جنگ بود. دعای ایرانیان باستان نیز موید این نظر است. (خدایا ما را نیرویی ده که پیروزی دهد اسب تیز پای و قوی عطا فرما که خوشبختی آورد). ورزش زورخانه‌ای خوی مردانگی و مروت و جوانمردی را در ورزشکاران برمی‌انگیزد و این فضایل نیکو در قالب اشعار و داستان‌هایی به صورت آهنگین به همراهی ضرب زورخانه که مهمترین ساز این نوع ورزش است توسط مرشد خوانده می‌شود.
ورزشکار هماهنگ با ضرب مرشد به ورزش پرداخته و حرکات زیبای گروهی یا فردی به نمایش می‌گذارد. به زورخانه در ابتدا پاتوق، سپس لنگرگاه و بعد زورخانه گفته شد. زورخانه رسم و آداب خاص خود را دارد. در ابتدای ورود به زورخانه در قدیم به دلیل کوتاه بودن ورودی آن ورزشکاران به اجبار خم می‌شوند که این نشانه‌ی تواضع و فروتنی ورزشکار است. ورزش باید بعد از نماز صبح شروع شده و تا چاشتگاه به پایان برسد. تا سی‌سال گذشته ورزشکاران صبح خیلی زود وارد زورخانه می‌شدند و حتی عده‌ای نماز صبح خود را همان جا می‌خواندند. اما بعدها ورزش شبانه هم رایج شد. خصوصا شب‌های ماه مبارک رمضان که یکی دو ساعتی بعد از افطار به زورخانه می‌رفتند. زورخانه از چند جایگاه تشکیل می‌شود که سردم بالاترین جایگاه زورخانه است و احتمالا 1 تا 5/1 متر تا گود فاصله دارد که جایگاه مرشد یا همان ضرب‌زن و خواننده است که به غیر از مرشد کسی حق ندارد روی سردم بنشیند. مرشد زورخانه حامل مهمترین نقش در ورزش باستانی است. یک مرشد خوب باید نوازنده‌ای چیره‌دست خواننده‌ای خوب و کاملا آشنا و مسلط به آداب و رسوم زورخانه باشد. جایگاه ورزش کردن در زورخانه گود نام دارد که پایین‌ترین قسمت زورخانه است که معمولا به 3 شکل هشت‌گوش به نیت امام هشتم علی‌ابن‌موسی‌الرضا (ع) ، شش گوش به نیت شش گوش مرقد امام حسین (ع) ساخته می‌شد اما رایج‌ترین شکل آن دایره است که حلقه‌ی دوستی و پیوند وفاداری است. پایین بودن آن مرتبط می‌شود به افتادگی ورزشکاران از حضار و مرشد. بر ورزشکاران واجب است که وقتی وارد یا خارج از گود می‌شوند کف‌گود را ( به رسم زمین ادب بوسیدن) ببوسند. به این طرز که دست راست خود را به کف گود گذاشته و بعد به لب خود میزنند. که در بعضی نوشته‌ها این عمل اشاره به قدم بوسی پوریای ولی و به دلیل پیشوایی‌اش بوده که جای قدمش را می‌بوسند حتی تخته‌ی شنا، میل و کباده‌ی زورخانه را هم که با خاک زورخانه تماس داشته، هنگام برداشتن و گذاشتن می‌بوسند. امروزه خیلی از ورزشکاران رشته‌‌های دیگر هم هنگام ورود و خروج به میدان ورزش این عمل بوسیدن را انجام می‌دهند.
ورزشکاران در گود به ترتیب سوابق می‌ایستند و وارد شدن به گود با کفش ممنوع است چون مکان گود مقدس حساب می‌شود. چیدن وسایل ورزش درگود باید به ترتیب بوده. حضور ورزشکاران از بزرگ‌ترها و پیشکسوتان شروع می‌شود. هر قسمت از گود زورخانه برای خود مقامی دارد. وسط گود جای میاندار است که رو به مرشد می‌ایستد و با هماهنگی او با سایر ورزشکاران اجرای مراسم را رهبری می‌کند. میاندار گود معمولا پیشکسوت‌ترین فرد زورخانه است که نسبت به دیگر ورزشکاران از سابقه و تجربه‌ی بیشتری برخوردار است. میاندار قبل از شروع به ورزش از بزرگتران و حضار اجازه و رخصت می‌گیرد که مرشد هم درجوابش می‌گوید: "فرصت". میاندار میانه گود زورخانه می‌ایستد و دیگر ورزشکاران با نگاه کردن به حرکات او هماهنگ با ضرب مرشد حرکات ورزشی را انجام می‌دهند. قبل از پایان مراسم کسی بخواهد گود را ترک کند. باید از میاندار کسب اجازه کند. ختم و پایان ورزش توسط میاندار و با اجازه‌ی بزرگتران و حضار اعلام می‌شود. ضرب زورخانه‌ای از نظر شکل شبیه تنبک بزرگ موسیقی سنتی با صدای بم‌تر و قوی‌تر است. بدن ضرب زورخانه از گل پخته و پوست آن هم مانند سایر ضرب‌ها از پوست آهو و مانند آن تهیه می شود. اشعار در موسیقی زورخانه‌ای بیشتر حماسی است اما بر حسب موضوع ازاشعاری در فضایل و رثای اولیاء و انبیاء دین و همچنین اشعاری با موضوع‌های اخلاقی از دیوان شعرایی همچون مولوی، سعدی، حافظ و شعرای معاصر نیز در این موسیقی استفاده می‌شود.
مهم این است که در زورخانه به غیر از ورزش سنت‌ها و آیین‌های پسندیده‌ای مرسوم است مثلا: احترام به بزرگان و پیشکسوتان کمک به نیازمندان و سفره‌داری...
چهارشنبه 86/10/19
توسط : مصطفی بیگی |
نظر()
|
ورزش باستانی و کشتی پهلوانی؛ پایگاه مذهبی، ملی و سنتی آن در جامعه ایران یکی از ارکان ورزش باستانی در ایران زندگی پهلوانان و جوانمردان و قهرمانان و مبارز ایرانی است و رکن مهم دیگر آن مذهب و مکتب تشییع و زندگانی و راه و رسم مولای متقیان علی (ع) است». ورزش باستانی و کشتی پهلوانی یادگار نیاکان، میراث دلاوران، قصه پهلوانان سرزمین ماست کارگزاران دولت، پیش کسوتان، ورزشکاران و محققان، نویسندگان و همه دوستداران ورزش باستانی به این مهم اذعان دارند که این ورزش تنها ورزش ملی و مذهبی ماست. از جهتی الهام گرفته از زندگانی پهلوانان و عیاران و مردان پولادین اراده تاریخ سرزمین ما، آنها که در برابر ظلم و زور و ستم فرمانروایان، ستمکار و حکومت گران جبار هرگز سر تسلیم فرود نیاوردند و از پهلوانان و نامداران تاریخ بویژه تاریخ حماسی ایران درس دلیری و مبارزه با جور و ستم فراگرفتند حکیم فرزانه طوس ابوالقاسم فردوسی پرچمدار ادب پارسی و سپهسالار شعر حماسی شاعر بزرگ سرزمین خراسان و دیار آزاد اندیشان شعر حماسی شاعر بزرگ سرزمین خراسان و دیار آزاداندیشان منزلتی بزرگ و رتبه ای سترگ دارا هستند باید پذیرفت که این راه و رسم و شیوه عمل سرداران تاریخ ایران در گذشته و پهلوانان و عیارانی است که هریک جداگانه قصه ای خواندنی و خاطره ای بیادماندنی در لابلای تاریخ سرزمین ما دارند و هرکدامشان سمبل جوانمردی و فتوت و دلیری و مروت و تیزهوشی و ذکاوت بوده اند و بقول مولایمان علی (ع) همیشه با گردنکشان و ستمکاران همچون قهر الهی متکبر و بیرحم و مظلومان و ستمدیدگان رئوف و مهربان بوده اند. این یک رکن یا یک ستون ورزش باستانی ایران است یعنی برخاسته از ملت و تاریخ و سنن ملی و راه و رسم پهلوانان تاریخ و جوانمردان ایرانی است. رکن دیگر ورزش باستانی و مهمترین پایه و اساس آن شناخت فرهنگ آن برمبنای شناخت عمیق مکتب تشییع و مقام و منزلت علی علیه السلام و فرزندان و یاران اوست که موضوعی عقیدتی و آرمانی است. رکن مهم دیگر آن ملهم از شناخت فرهنگ و منزلت مکتب تشییع و منشأت گرفته از زندگانی و راه و رسم و آئین جاودانه مرد عالم بشریت پرچمدار مبارزه در راه حق و حقیقت و سمبل جوانمردی و مروت امام علی (ع) امام اول شیعیان و فرمانروای اسلام و اعمال و کردار آن بزرگمرد بعنوان قهرمان مبارزه با بیدادگری و ستم و مدافع حق و تسلیم در برابر عدالت است که سمبل و الگوی پهلوانان و دلاوران زورخانه هاست و نمونه بزرگ فتوت و جوانمردی و دلیری توأم با شجاعت و عدالت است بهمین مناسبت است که هرکس و هر پهلوانی برخاسته از گود و هر دلاوری از ورزشکاران باستانی رفتاری جوانمردانه و عملی شجاعانه در گود یا خارج از گود انجام دهد رفتارش را علی وار یعنی چون مولا و مقتدایش حضرت علی (ع) توصیف مینمایند و بی جهت نیست که گود زورخانه ها را پائین تر از زمین اطراف آن و به تشبیهی چون محراب مساجد از نظر قداست و حرمت و شباهت میدانند و نیز بی‌مورد نیست که تمامی گردن فرازانی که از گود برخاسته و اسم و رسمی یافته و شهرتی بهم زده اند همه از شیعیان و عاشقان و سادات علی (ع) بوده اند لبته پهلوانان دیگری از سایر ادیان و فرق که پرورده گود مقدسند نیز قابل احترام می باشند اما بدون شک همه نامداران بزرگ و پهلوانان ملی از بدو تاریخ زورخانه تاکنون و سیر تحول این ورزش مردم پسند از شیعیان و مخلصان و عاشقان علی (ع) بوده و هستند و سعی داشته اند راه علی را بپویند و کلام علی را بگویند و خشنودی علی را بجویند نگاهی به اسامی برخی از این نامداران چنین است. پهلوان یزدی ... پهلوان اکبر خراسانی ... پهلوان حاج سید حسن رزاز ....... پهلوان سید میرزا آقا سجادی . پهلوان مهدیه ....... پهلوان مینوئی ...... پهلوان تختی و ..... البته در زورخانه ها همیشه بر روی همه دوستداران و هموطنان و اقوام مختلف ایرانی با هر دین و آئینین که دارند باز بوده و خواهد بود و هریک در پیشرفت این ورزش مذهبی و میهنی سهمی و نصیبی دارند بنابراین: بطور یقین فرهنگ ورزش باستانی و زورخانه الهام گرفته از تاریخ ملی و حماسه های میهنی سرزمین ما و نشأت یافته از مکتب مذهبی است که پیشوا و رهبرش حضرت علی (ع) است لاجرم در شناخت چنین فرهنگی کسانی افضل تر و اعلم ترند که به اصل مکتب و آئین آن وقوف و اشراف داشته و از پیروان راستین علی (ع) باشند در کارشان دارای آرمان و عقیده باشند. البته نویسندگان و محققان بزرگی از سایر ادیان و مکاتب مانند جرج جرداق با عبدالمقصود و ... با تحمل زحمات و صرف وقت بسیار تحقیقات وسیع و پرباری را بویژه در مورد شخصیت مولای متقیان نموده اند مانند خارجیانی که هم اکنون در مورد زورخانه و یا هنرهای اسلامی به تحقیق مشغولند و در نوشته ها و تحقیقات و کتب خویش به الامام علی صوت العداله انسانیه نیز رسیده و علی (ع) را یک ودیعه الهی یک موهبت خدادادی و یک بشر فوق خلقت توصیف نموده اند اما باید بپذیریم نوشته ها و تحقیقات یک مسیحی یا یک یهودی و یا یک غیر شیعه با همه زیبائی و استحکامش هزگز نمی تواند در موردعشق به علی (ع)و مکتب علی (ع) و راه و رسم علی (ع) و جوانمردی علی (ع) و فرهنگ و بالاخره ترسیم خطوط اعمال و گفتار و کردار این بزرگمرد خلقت در حد نوشته های یک عاشق و مخلص و مؤمن به مکتب مانند دکتر شریعتی، استاد مطهری، شیخ ابوالسعید ابوالخیر، عطار، مولانا. و اشعار صغیر اصفهانی و صامت بروجردی بر دل دوستداران و عاشقان بنشیند. چه، سخنی کز دل برآید لاجرم بر دل نشیند. و این بزرگان نامدار عرفان عاشقان مکتب فرهنگ علی (ع) بوده‌اند. برای مطالعه و تحقیق در هر موضوعی وی ا هرچیزی بایستی ابتداء پایه و اساس و فرهنگ آنرا شناخت تا بتوان در مورد آن موضوع که از آن فرهنگ برخاسته ملهم از آنست سخن گفت و یا تحقیق نمود و تحقیق نیز دوگونه است یا علمی و کلاسیک است که بطور علمی مسائلی را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرارمیدهد و یا کار تحقیق و مطالعه از روی عشق و آرمان است که محقق تا سرحد نثارجان در اینراه تلاش و کنکاش می‌نماید و عمل و روش وی مورد پیروی آیندگان و سمبل پویندگان راه حق و عشق و عدالت است زیرا اگر خلاف این تصور شود مانند آنست که مثلاً من مسلمان شیعه بخواهم در کلیسا یا کنیسه ای بجای پدر روحانی و یا خاخام در مورد مکتب و آئین و مذهب آنان و آنچه از آن برخاسته سخن بگویم هرچند بفرض دانشمند و محقق هم باشم کلامم تأثیر چندانی ندارد چون به اصل مکتب اعتقاد نداشته و اشراف ندارم. گود مقدس زورخانه را شباهتی با محراب مساجد شیعیان است و باید ورزشکاران با تن پاکیزه و منزه و اندیشه پاک وارد این گود شوند و لنگ هم شباهتی به احرام مسلمانان و شیعیان دارد و با چنین قداستی ملاحظه می کنیم، حرکات ورزش باستانی علاوه بر خواندن سرودهای ملی و اشعار حماسی که نشانه فرهنگ جوانمردی و پهلوانی و درس اخلاق و یکتاپرستی است همیشه با ذکر و یاد علی (ع) آغاز می گردد و با نام این بزرگوار خاتمه می‌یابد بی علت نیست که در هنگام حرکات سنگین ورزشی و کشتی با وزنه برداری پهلوانان و قهرمانان ایرانی با فریاد یا علی از وی رخصت می گیرند و مدد می طلبند و قدرت می یابند و رکورد می شکنند و حتی بازیکنان فوتبال ما که یک ورزش غربی است به سبک و سنت پهلوانان گود، برخاک زمین مسابقات و بازی با دست بوسه میزنند و پهلوانان ما آداب و آئین جوانمردی را از مولایشان علی (ع) می آموزند و به او اقتدا می کنند و او را سمبل کردار و رفتار و گفتار خود میدانند و مردی برتر و گزیده تر از او چه در خانه خدا (مسجد) و چه در (زورخانه)، خانه جوانمردان و پهلوانان نمی شناسیم از خدا می خواهیم هم پهلوانان گود و خارج گود و تمامی ورزشکاران به مولایشان علی (ع)اقتدا نمایند و پیرو راستین راه او باشند و باور مظلومان و بیکسان کوچه و خیابان و شهر و دیار خویش .... ان شاء الله |
سَر دم
سر دم زورخانه در یکی از غرفه های چسبیده به راهروی زورخانه درست شده است و آن صفه ای است نیم گرد که کف اش از کف زورخانه یک متر تا یک و نیم متر بلندتر است. در جلوی «سر دم» چوب بستی است که به آن زنگ و پوست پلنگ و زره و سپر و پر قو آویخته است. بر روی سکو زیر چوب بست اجاقی کنده شده که در آن آتش میریزند و هرگاه اجاق نداشته باشند منقلی زیر چوب بست می گذارند و مرشد تنبک خود را با آتش اجاق یا منقل گرم می کند تا صدای آن رساتر درآید .
می‌گویند نخستین کسی که طرح ساختمان زورخانه را ریخت «پوریای ولی» بود. نام پوریای ولی (محمود قتالی خوارزمی) است و او در نیمه دوم سده هفتم و نیمه نخستین سده هشتم هجری می زیسته است . او پهلوان و شاعر و عارف بوده و دمی گرم و گیرا داشته است.
با لب زمزمه آرا چه خفی و چه جلی جرگه را گرم بکن از دم پوریای ولی
"به نام یزدان دادار کردگار
و به مردی و جوانمردی
و دم حق راستگویان
و به حق نمک آزادان"
و با اجازت مرشدان و پهلوانان
"خدایا جهان را آفریدی
چو چنگی برای نواختن
تا بنوازیش
بی درنگ ..."
پیوستگی موسیقی و ورزش باستانی :
گود زورخانه ای را مجسم کنید که پهلوانان در اندرون آنند و آماده ی آغازیدن ورزش ، اما تنها یک مورد را کم کنید، موسِیقی، در واقع ضرب و زنگ را حذف کنید ، حتی تصور آن هم در ذهن در سکوت می گذرد و این همان تاکید بر اهمیت موسیقی در آیین زورخانه ای است. آیین زورخانه ای تلفیقی است از پهلوانی و زورمندی ، خردمندی و هشیاری ، جوانمردی و رادی ، موسیقی و رود و سرود . اگر یکی از این عوامل از آن گرفته شود چیزی کم دارد . به عنوان مثال" پهلوانی" در زورخانه "قهرمانی "نیست . باستانی کاران پهلوانند چرا که قهرمانی مقطعی است و پهلوانی همیشگی ، پهلوانی از معنای غنایی والایی برخوردار است و خردمندی آیین پهلوانی است و جوانمردی خمیر مایه ی آن و رادی ، حکیم طوس درباره ی رادی می سراید:
همه مردمی باید آیین تو همه رادی و راستی دین تو
رادی در لغت به معنی بخشندگی است و آنان که با آیین زورخانه آشنا هستند خوب می دانند که مراسم گلریزان همان رادی پهلوانان است
"به نام یزدان دادار کردگار
و به مردی و جوانمردی
و دم حق راستگویان
و به حق نمک آزادان"
و با اجازت مرشدان و پهلوانان
"خدایا جهان را آفریدی
چو چنگی برای نواختن
تا بنوازیش
بی درنگ ..."
پیوستگی موسیقی و ورزش باستانی :
گود زورخانه ای را مجسم کنید که پهلوانان در اندرون آنند و آماده ی آغازیدن ورزش ، اما تنها یک مورد را کم کنید، موسِیقی، در واقع ضرب و زنگ را حذف کنید ، حتی تصور آن هم در ذهن در سکوت می گذرد و این همان تاکید بر اهمیت موسیقی در آیین زورخانه ای است. آیین زورخانه ای تلفیقی است از پهلوانی و زورمندی ، خردمندی و هشیاری ، جوانمردی و رادی ، موسیقی و رود و سرود . اگر یکی از این عوامل از آن گرفته شود چیزی کم دارد . به عنوان مثال" پهلوانی" در زورخانه "قهرمانی "نیست . باستانی کاران پهلوانند چرا که قهرمانی مقطعی است و پهلوانی همیشگی ، پهلوانی از معنای غنایی والایی برخوردار است و خردمندی آیین پهلوانی است و جوانمردی خمیر مایه ی آن و رادی ، حکیم طوس درباره ی رادی می سراید:
همه مردمی باید آیین تو همه رادی و راستی دین تو
رادی در لغت به معنی بخشندگی است و آنان که با آیین زورخانه آشنا هستند خوب می دانند که مراسم گلریزان همان رادی پهلوانان است
پیامهای عمومی ارسال شده
+ شما مرام پهلوانی را چه میدانید؟
+ ورزش باستانی یک تاریخ است برای ما ، یک ورزش نیست ، یک فرهنگ است .
+ در آسمان پر نور عزت و افتخار , گاهی اخترانی با درخشش بیشتر , چشمها را به سمت و سوی خود جلب می کنند. این ستارگان فروزان , آرایش آسمان جهاد و شهادت را جلوه ای دیگر می بخشند .
+ تیم صنعت ذغال استان کرمان در مجموع با کسب 793 امتیاز قهرمان سومین دوره لیگ برتر کشور شد
+ گلچینی از فرمایشات امام خمینی (قدس سره ) و مقام معظم رهبری در خصوص ورزش پهلوانی و زورخانه ای
